Dieta lekkostrawna, inaczej nazywana dietą łatwostrawną, jest ona modyfikacją żywienia podstawowego. Dieta łatwostrawna powinna oszczędzać przewód pokarmowy (lub jego część) i wpływać na poprawę stanu zdrowia i stanu odżywienia poprzez ułatwienie trawienia i wchłanianie składników odżywczych.
Na czym polega dieta lekkostrawna i kiedy należy ją stosować?
- w chorobach żołądka i jelit,
- w chorobach przyzębia,
- w okresie rekonwalescencji po zabiegach chirurgicznych,
- w chorobach infekcyjnych przebiegających z gorączką oraz
- w żywieniu osób w wieku podeszłym
Ilości energii i składników odżywczych w diecie ustala się zgodnie z indywidualnym zapotrzebowaniem dla danej osoby, uwzględniającym wiek, płeć, aktywność fizyczną oraz stan fizjologiczny. Planowana dieta powinna w pełni pokrywać zapotrzebowanie na makroskładniki, składniki mineralne i witaminy zgodnie z polskimi normami i zaleceniami.
Zasady diety lekkostrawnej
Zasady diety lekkostrawnej są bardzo proste i nie wymagają od nas zbyt dużego wysiłku. Istotne jest regularne spożywanie mniejszych objętościowo posiłków, które będą powodowały mniejszy wyrzuty insuliny do krwi, skrócą uczucie głodu i mniej obciążą żołądek. Należy pamiętać, że posiłki powinny być dokładnie gryzione i spożywane bez pośpiechu. Natomiast ostatni lekkostrawny posiłek powinien być spożyty minimum 2 godziny przed snem.
Podstawową zasadą diety lekkostrawnej jest wyeliminowanie z jadłospisu składników oraz dań, które są ciężkostrawne dla naszego organizmu i tym samym powodują złe samopoczucie, uczucie ciężkości oraz wywołują wzdęcia.
Co jeść na diecie lekkostrawnej?
Dieta lekkostrawna powinna dostarczać taką samą ilość energii i wszystkich składników odżywczych jak jest to w przypadku diety osób zdrowych. Różnica polega na spożywaniu pokarmów łatwo ulegających trawieniu, nieobciążających przewodu pokarmowego. Stosując tą dietę wyklucza się produkty bogate w błonnik pokarmowy, wzdymające czy nasączone tłuszczem. Unika się też stosowania ostrych przypraw (tj. sól, pieprz, ocet, ostra papryka).
Jakie produkty i warzywa w diecie lekkostrawnej powinny być spożywane?
- produkty zbożowe – pieczywo jasne, drobne kasze (manna, kuskus, itp.), biały ryż, drobne makarony,
- mleko i produkty mleczne – mleko zsiadłe, kefir, jogurt naturalny,
- jaja – na miękko, ścięte na parze
- mięso, wędliny, ryby – chude gatunki (wołowina, cielęcina, królik, kurczak, indyk, dorsz, pstrąg, flądra, sandacz),
- tłuszcze – masło, oleje roślinne podawane na zimno,
- warzywa – gotowane, przetarte, zmiksowane: ziemniaki, marchew, buraki, szpinak, dynia, młoda fasolka szparagowa, kabaczek; na surowo: zielona sałata, cykoria, pomidor bez skórki, utarta marchewka z jabłkiem,
- owoce – dojrzałe bez pestek
- cukier i słodycze – cukier, miód, dżemy bez pestek,
- przyprawy – wanilia, cynamon, koper zielony, kminek, bazylia, imbir, pietruszka, sok z cytryny,
- desery – kisiele, kompoty, musy, galaretki z owoców, biszkopty,
- napoje – woda niegazowana, kompoty i rozcieńczone soki.
Jakie jedzenie jest lekkostrawne
Oprócz wyboru zalecanych produktów spożywczych należy dobrać również odpowiedni sposób obróbki termicznej, który spowoduje lepszą strawność posiłków. Dania powinny być: gotowanie w wodzie, na parze, pieczenie w folii oraz duszone. Natomiast nie zaleca się: smażenia potraw, wędzenia, grillowania czy zapiekania. Dlatego świetnie sprawdzą się tutaj m.in. zupy lekkostrawne dietetyczne.
Podsumowanie
Wskazania do stosowania diety lekkostrawnej są bardzo różnorodne. Dieta lekkostrawna jest dietą leczniczą i jest na tyle bezpieczna i uniwersalna, że może być stosowana przez każdego. Dieta lekkostrawna idealna jest dla osób starszych, w podeszłym wieku oraz tych, które zmagają się z problemami trawiennymi. Bycie na diecie lekkostrawnej łagodzi również różnego rodzaju stany zapalne i powinna obfitować w produkty lekkostrawne.
Dieta łatwostrawna charakteryzuje się obniżoną podażą błonnika pokarmowego. Ma on zdolność wiązania wody i pęcznienia, zalega on w przewodzie pokarmowym dając dłuższe uczucie sytości. W przypadku osób z chorobami żołądka czy jelit jest to niewskazane, natomiast z fizjologicznego punktu naszego organizmu całkowita rezygnacja z błonnika pokarmowego jest niepożądana. Zaleca się, aby w diecie lekkostrawnej znalazła się minimalna zawartość błonnika pokarmowego w ilości 25g/ dobę/ osobę.
- M. Jarosz, E. Rychlik, K. Stoś, J. Charzewskiej, Normy żywienia dla populacji Polski i ich zastosowanie, PZH, Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny, Warszawa 20202.
- H. Kunachowicz, B. Przygoda, I. Nadolna, K. Iwanow, Tabele składu i wartości odżywczej żywności, PZWL Wydawnictwo Lekarski, Warszawa 2017.
- M. Jarosz, 2017, Dietetyka. Żywność, żywienie w prewencji i leczeniu, Wydawnictwo IŻŻ, Warszawa 2017.
- D. Włodarek i in., Dietoterapia, PZWL Wydawnictwo Lekarskie Warszawa 2015.
